Co to jest superwizja? Dlaczego jest ważna w psychoterapii?
Na stronach internetowych psychoterapeutów można się spotkać ze standardowym sformułowaniem: „swoją pracę poddaję regularnej superwizji”. Czym jest superwizja i co w praktyce oznacza dla pacjenta informacja, że praca jego terapeuty podlega superwizji?
Czym jest superwizja?
Superwizja to konsultacje, które regularnie odbywa terapeuta u innego terapeuty, starszego stażem i doświadczeniem, posiadającego specjalne kwalifikacje superwizora. Takie konsultacje dotyczą sposobu prowadzenia terapii z danym pacjentem i są okazją do omówienia wszelkich wątpliwości terapeuty, np. sposobu rozumienia trudności danego pacjenta, zjawisk zachodzących w danej relacji terapeutycznej, powtarzających się mechanizmów, strategii prowadzenia terapii, kwestii etycznych, itp. Ponieważ terapeuta nie może opowiadać o pacjentach innym osobom ze względu na zachowanie tajemnicy zawodowej, superwizja (która również podlega zasadom poufności i tajemnicy zawodowej) jest sposobnością na odreagowanie wszelkich emocji terapeuty, związanych z prowadzeniem procesu terapeutycznego.
Czy to oznacza, że terapeuta korzystający z superwizji jest początkujący lub niekompetentny?
Korzystanie z superwizji nie jest wyrazem niekompetencji. Wręcz przeciwnie, świadczy o dojrzałości i poczuciu odpowiedzialności terapeuty. Jest również oznaką profesjonalnego podejścia do wykonywanego zawodu. Warto zaznaczyć, że superwizji poddają się również doświadczeni terapeuci. Ponadto superwizowanie swojej pracy jest obowiązkiem, jaki narzuca na każdego psychoterapeutę kodeks etyki zawodowej. Superwizja jest zatem ważnym elementem praktyki psychoterapeutycznej i standardem profesjonalnie prowadzonej psychoterapii, pomagającą terapeucie lepiej wspierać pacjentów.
Tajemnica superwizji
Zarówno terapeutę, jak i superwizora obowiązuje tajemnica zawodowa. Podczas odbywania superwizji, terapeuta podaje informacje dotyczące pacjenta w sposób uniemożliwiający identyfikację konkretnej osoby. W trakcie superwizji pacjent pozostaje zatem anonimowy i zachowane są zasady tajemnicy zawodowej. Więcej o tym, co obejmuje tajemnica zawodowa psychologa i psychoterapeuty, pisałam w poprzednim artykule.
Czemu służy superwizja?
Korzystanie przez terapeutę z superwizji (podobnie jak korzystanie z terapii własnej) są możliwościami oglądania siebie i swojej pracy niejako z boku. Superwizja pozwala spojrzeć terapeucie szerzej na trudności pacjentów i lepiej zrozumieć siebie w relacjach z pacjentami, którym towarzyszy w procesie terapii. Jest to również forma higieny psychicznej i dbania przez terapeutę o siebie samego. Superwizja jest też formą kontroli i nadzoru, czy terapeuta wykonuje swoją pracę w sposób etyczny, rzetelny i prawidłowy.
W praktyce dla pacjenta oznacza to, że jest on niejako „pod opieką” dwóch osób: terapeuty i superwizora. Superwizja służy bowiem zapewnieniu jeszcze większego bezpieczeństwa dla pacjenta i ochrony skuteczności terapii. Superwizor, chociaż nie uczestniczy aktywnie w procesie terapii z danym pacjentem, to pośrednio ma na ten proces wpływ. Jeśli terapeuta decyduje się poddać dany proces terapeutyczny superwizji, nie oznacza to, że „sobie nie radzi”, czy że „pacjent jest wyjątkowo trudny”. Oznacza to jedynie, że chce danemu pacjentowi jak najlepiej pomóc, skonsultować swój punkt widzenia i porozmawiać o tym, co może jeszcze zrobić, aby terapia z danym pacjentem mogła być jak najbardziej efektywna.
Przebieg superwizji
Superwizja może przebiegać w formie indywidualnej lub grupowej. Superwizja indywidualna to spotkanie sam na sam terapeuty i superwizora, podobnie jak podczas psychoterapii indywidualnej. Superwizja grupowa odbywa się w niewielkiej grupie (zazwyczaj maksymalnie 12-osobowej) innych terapeutów. Wszystkich uczestników podczas superwizji grupowej obowiązuje tajemnica zawodowa, co oznacza, że poza superwizją terapeuci nie mogą omawiać nigdzie i z nikim historii swoich pacjentów. Istnieją również tzw. interwizje, czyli superwizje koleżeńskie w zespole, które są mniej formalne i odbywają się najczęściej we wspólnym miejscu pracy (szpitalu czy gabinecie terapeutycznym), kiedy terapeuta potrzebuje skonsultować jakąś kwestię z innym terapeutą.
Zazwyczaj superwizja przebiega w taki sposób, że terapeuta prezentuje superwizorowi (oraz innym terapeutom, jeśli jest to forma superwizji grupowej) danego pacjenta i swój sposób pracy z nim. Może to zrobić z pamięci, na podstawie własnych notatek, transkrypcji fragmentu sesji (tak, jak to zapamiętał) lub wysłuchania nagrania z sesji (jeśli oczywiście pacjent wyraził uprzednio zgodę na nagranie sesji w celu ewentualnej superwizji). Terapeuta wybiera najważniejsze tematy, które chce poruszyć podczas superwizji, przygotowuje pytania i wątpliwości do rozważenia, zastanawia się nad tym, co mogłoby jeszcze lepiej pomóc w pracy z danym pacjentem. Wszystkie te kwestie są następnie przedmiotem dyskusji pomiędzy terapeutą a superwizorem.
Podsumowanie
Poddawanie pracy terapeutycznej superwizji powinno być niezbędnym elementem pracy każdego psychoterapeuty, niezależnie od stopnia jego doświadczenia. Superwizje są ważne dla pacjenta, bo dbają o jego dobro i proces leczenia, są również ważne dla terapeuty, bo zapewniają mu ciągły rozwój zawodowy.
Pamiętaj, że masz prawo zapytać swojego terapeutę, czy pracuje pod superwizją. Możesz również uzyskać imię i nazwisko superwizora czy superwizorów swojego terapeuty. Taka informacja nie jest tajemnicą, a terapeuci umieszczają czasem dane swojego superwizora na własnej stronie internetowej.
Warto wiedzieć, że psychoterapię mogą prowadzić również osoby, które są dopiero w trakcie szkolenia terapeutycznego i nie posiadają jeszcze dyplomu czy certyfikatu psychoterapeuty, pod warunkiem, że regularnie poddają swoją pracę superwizji.
Podobał Ci się ten post?
- Skopiuj go na później,
- Udostępnij, by zobaczyło go więcej osób,
- Zostaw komentarz.
Bardzo dziękuję Ci za wparcie!
Więcej tekstów na temat psychoterapii znajdziesz na blogu w kategorii cyklu tematycznego Prosto o psychoterapii, a następny wpis na blogu pojawi się w przyszłym tygodniu. Jeśli chcesz być na bieżąco, zapraszam do polubienia mojej strony na Facebooku oraz dodanie mojego instagramowego konta @malwinahunczak_psycholog do obserwowanych.
Super artykuł. Sporo się dowiedziałam na temat superwizji. Zastanawiam się nad jednym a mianowicie jeżeli terapeuta pracuje pod superwizja, a na prośbę pacjenta nie chce podać danych personalnych superwizorow, to jak uzyskać inaczej taką informację?
Super, cieszę się, że artykuł okazał się przydatny. :) Psychoterapeuta ma obowiązek na prośbę pacjenta podać nazwisko swojego superwizora. Jeśli z jakichś powodów nie chce tego zrobić, to pytanie: z jakich?
Bardzo dziękuję za odpowiedź. Właśnie sama się zastanawiam dlaczego unika odpowiedzi i gdzie mogłabym ewentualnie uzyskać taką informację?
Kilkakrotnie pytałam o dane personalne superwizorow i wciąż unikana jest odpowiedź…. czy jest możliwość porozmawiania z Panią na temat superwizji i jak powinna wyglądać psychoterapia? Chodzi o zgłębienie tematu od strony „kulis”,że tak powiem….😉 Pozdrawiam serdecznie
Monika Dąbrowska
Witam serdecznie. Pozwoliłam sobie napisać do Pani e-mail….🫣
Jeżeli jest możliwość odpowiedzi, będę bardzo wdzięczna. Pozdrawiam serdecznie.
Monika Dąbrowska
„Ponadto superwizowanie swojej pracy jest obowiązkiem, jaki narzuca na każdego psychoterapeutę kodeks etyki zawodowej.”
Przecież to nie jest obowiązek w każdej ze szkół psychoterapii.
A która ze szkół psychoterapii nie narzuca takiego obowiązku? Chętnie uzupełnię swoją wiedzę. :)