Zanim trafisz do gabinetu psychoterapeuty

Ludzie nie zgłaszają się do psychologa czy psychoterapeuty przy pierwszym symptomie gorszego samopoczucia, pierwszej nieprzespanej nocy czy pierwszym wybuchu niekontrolowanej złości. Najpierw radzą sobie z trudnościami na wiele innych sposobów i mniej lub bardziej świadomie próbują różnych rozwiązań.

Decyzja o pierwszej wizycie w gabinecie psychoterapeuty jest najczęściej dłuższym procesem. Zanim zgłosimy się z naszymi trudnościami do specjalisty, zazwyczaj przechodzimy przez wcześniejsze etapy radzenia sobie z problemami i sprawdzamy różne strategie. Te etapy mogą być dla nas cennym źródłem wiedzy o nas samych. O tę część związaną z przebytą drogą do gabinetu będzie nas też prawdopodobnie dopytywać psycholog lub psychoterapeuta. To ważne i zazwyczaj niedoceniane przez nas samych elementy pracy własnej i zmagania się ze swoimi trudnościami.

Dlatego też poświęcam temu tematowi ten tekst, żeby pokazać Ci, że Twoja praca terapeutyczna zaczyna się najczęściej na długo przed tym, zanim zdecydujesz się na profesjonalną psychoterapię. Oznacza to, że będąc chociażby na pierwszej wizycie u specjalisty z zakresu zdrowia psychicznego wiesz już o sobie całkiem sporo, choć nie zawsze świadomie dostrzegasz to, co i ile już wiesz :) Mam nadzieję, że ten wpis pomoże Ci to sobie lepiej uświadomić i zauważyć.

3 etapy przed pójściem na psychoterapię

Decyzja o podjęciu psychoterapii nie jest bynajmniej pierwszym etapem, od którego zaczynamy pracę nad swoimi kłopotami. Psychoterapia jest najczęściej czwartym etapem zmagań z naszymi problemami. Nie chcę przez to dać Ci do zrozumienia, że psychoterapia jest ostatnią deską ratunku. Wręcz przeciwnie, chcę pokazać, że zanim znajdziemy się w gabinecie psychoterapeuty, to prawdopodobnie wykonaliśmy już ogromny kawałek pracy terapeutycznej, czasem zupełnie nie zdając sobie z tego sprawy.

Co zatem dzieje się najczęściej z Twoimi problemami wcześniej, jeszcze zanim trafisz na pierwszą wizytę u specjalisty ?

Etap 1. Spotykasz się sam(-a) ze sobą.
Co to oznacza w praktyce? Zazwyczaj wygląda to w ten sposób, że zaczynasz się intensywniej zastanawiać nad sobą, nad tym co i dlaczego Cię spotyka. Dzięki temu możesz się nauczyć o sobie różnych rzeczy.

Na tym etapie zastanawiamy się, czasem nieświadomie, m.in. nad takimi kwestiami, jak:

• Dlaczego ten kłopot przytrafia się właśnie mnie?
• Jaki jest mój udział w tym zdarzeniu? Może robię coś nie tak?
• Co zależy ode mnie?
• Co jestem w stanie w tej trudności zaakceptować?
• Może mogę to jakoś zmienić? Jak?
• A jeśli to się nie zmieni albo będzie jeszcze gorzej? Co wtedy?
• Czy potrzebuję kogoś do pomocy? Jeśli tak, to kogo?
• Czy inni odczuwają podobnie? Czy wszystko ze mną w porządku?
• A może przesadzam?

Oczywiście te pytania nie zawsze przybierają akurat taką formę, jak te powyżej. Chodzi o to, że w tym okresie krąży nam w głowie wiele myśli na temat naszego kłopotu, samodzielnie staramy się szukać rozwiązania i na swój sposób analizujemy wiele spraw.

Etap 2. Spotykasz się z kimś, kto jest dla Ciebie autorytetem albo zaufaną czy ważną osobą.
Jest to moment, w którym decydujesz się podzielić swoim problemem z inną osobą. Być może oczekujesz empatycznego wysłuchania, bliskości, porady, zobaczenia innego punktu widzenia czy powierzenia jakiejś tajemnicy.

Wspólnie rozmawiacie o tym, jak doświadczasz różnych spraw i czego już się o sobie dowiedziałeś(-aś). Z czym sobie radzisz, a przy których momentach swoich trudności nadal czujesz, że nie wszystko jest to końca dobrze.

Zdarza się, że na tym etapie otrzymujemy potrzebne i nieocenione wsparcie od bliskich, przyjaciół czy znajomych. Pomocne może się dla nas okazać samo wypowiedzenie swoich myśli, obaw i poczucie wysłuchania przez inną osobę. Ktoś może nam również uświadomić nasze zasoby i możliwości albo pokazać, że wierzy w naszą siłę i zdolność poradzenia sobie z różnymi sprawami. Dzięki temu odkrywamy, że na przykład ktoś w nas wierzy albo przypomina nam, że już kiedyś poradziliśmy sobie z sukcesem w podobnym problemie.

Etap 3. Konsultacje u specjalisty.
Kiedy poprzednie etapy zawiodły albo okazały się dla Ciebie niewystarczające, prawdopodobnie po jakimś czasie decydujesz się na wizytę u jakiegoś specjalisty, na przykład: psychologa, psychoterapeuty, psychiatry, coacha, interwenta kryzysowego. Wspólnie przyglądacie się temu, jaka jest natura Twojego problemu, jak długo on się utrzymuje, w jakim momencie życia się pojawił, co jest w nim dla Ciebie najbardziej uciążliwe, itp. Czasami naszych dolegliwości nie wiążemy bezpośrednio ze zdrowiem psychicznym i w pierwszej kolejności szukamy porady na przykład u: lekarza rodzinnego, dietetyka, fizjoterapeuty, kardiologa.

Specjalista zajmujący się zdrowiem psychicznym prawdopodobnie zapyta Cię podczas początkowych spotkań o następujące sprawy:

• Co udało Ci się już zrobić w kwestii Twoich trudności?
• Jak sobie z nimi dotychczas radziłeś(-aś)?
• Co okazało się dla Ciebie pomocne, a co nie?
• Czy w Twoich trudnościach są jakieś kwestie, które udało Ci się samodzielnie rozwiązać, choćby w niewielkiej części? Jeśli tak, to w jaki sposób?
  

Jeśli podczas konsultacji ze specjalistą i bliższemu przyjrzeniu się Twoim trudnościom okaże się, że różne sprawy w Twoim życiu, pomimo Twoich starań, nadal nie funkcjonują tak jakbyś tego oczekiwał(-ał) oraz odczuwasz z tego powodu cierpienie, doświadczasz pogorszonego funkcjonowania, zazwyczaj jest to moment, w którym rozważasz psychoterapię, jako jedną z dostępnych form pomocy.

Etap 4. Psychoterapia.
Moment decydowania się na psychoterapię to moment świadomego podejmowania zobowiązania do pracy nad sobą. To etap, w którym chcemy poszukiwać bardziej satysfakcjonujących rozwiązań w obszarach, które sprawiają nam trudność. Próbujemy wówczas, przy wsparciu psychoterapeuty, przyglądać się bliżej swoim trudnościom, nazywać towarzyszące nam emocje, określać swoje oczekiwania, cele, konfrontować się z różnymi słabościami i zasobami w sobie. Więcej o tym, czym jest psychoterapia i jak działa, przeczytasz tutaj oraz tutaj.

Na jakie pytania warto sobie odpowiedzieć, zanim umówisz się na pierwszą wizytę u psychoterapeuty?

• Który nurt terapeutyczny wydaje mi się najbliższy i w których chcę pracować?
  O nurtach, czyli rodzajach psychoterapii przeczytasz tutaj
• Czy płeć terapeuty ma dla mnie znaczenie? A jeśli tak, to jakie?
• Czy uważam, że moment życia, w którym się obecnie znajduję jest dobry na rozpoczęcie psychoterapii?
• Czy czuję, że jestem gotowy(-a) na pracę terapeutyczną i będę w stanie zaangażować się w psychoterapię emocjonalnie, czasowo (dojazdy i regularność spotkań) i finansowo?
• Jak mogę wstępnie określić, ująć w słowa swoje trudności, z którymi chcę się zgłosić na wizytę? W jaki sposób ja te trudności rozumiem?
• Czy jestem nastawiony(-a) bardziej na pracę krótko- czy długoterminową? Na czym mi w tej pracy najbardziej zależy?
• Czy wolę, żeby psychoterapeuta był bardziej czy mniej aktywny i dyrektywny?
  Stopnień aktywności terapeuty podczas sesji terapii zależy m.in. od nurtu/ rodzaju terapii. Przeczytasz o tym w poście o nurtach terapii.
• Jakie są moje oczekiwania dotyczące współpracy z psychoterapeutą? Co chcę uzyskać w wyniku wspólnej pracy terapeutycznej?

Pamiętaj, że Ty również masz prawo do zadawania pytań psychoterapeucie z obszaru zawodowego jeszcze przed umówieniem wizyty albo w jej trakcie. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, możesz dopytać o takie kwestie, jak: wykształcenie, doświadczenie zawodowe, przebyte staże, sposób pracy, zasady płatności czy odwoływania spotkań.

W gabinecie psychoterapeuty

Każdy specjalista pracuje w inny sposób, więc u każdego wizyta będzie wyglądała nieco inaczej. Zazwyczaj podczas wstępnych konsultacji psychoterapeutycznych przeprowadzana jest rozmowa (wywiad terapeutyczny), podczas której można się spodziewać pytań z poniższych obszarów:

• Obecna sytuacja życiowa (stan cywilny, sytuacja zawodowa, czy mieszkamy sami czy z kimś, czy mamy dzieci, jak wyglądają nasze relacje z innymi),
• Problem – z jakim problemem się zgłaszamy, jak ten problem rozumiemy, w jaki sposób doświadczamy go na co dzień,
• Rozwój edukacyjny, zawodowy, seksualny,
• Sytuacja zdrowotna, historia leczenia psychiatrycznego (jeśli takie było), psychoterapeutycznego (jeśli takie było), choroby somatyczne,
• Wspomnienia z dzieciństwa (szczególnie pierwsze wspomnienie), relacje w domu rodzinnym,
• Cel i oczekiwania w terapii,
• Co chcielibyśmy zmienić w sobie czy w swoim życiu? Co nas sprowadza do gabinetu psychoterapeuty właśnie teraz? Czy wydarzyło się coś, co „przeważyło szalę”?

Oczywiście Twoja droga do psychoterapii może wyglądać inaczej, niż ta opisana przeze mnie. Specjalista, u którego zdecydujesz się na wizytę, może również pracować w inny sposób. Mam jednak nadzieję, że poruszone tutaj przeze mnie kwestie, łącznie z poprzednim wpisem „Jak wygląda pierwsza wizyta u psychoterapeuty” okażą się pomocne w poukładaniu Twoich myśli przed pierwszą rozmową ze specjalistą i pomogą Ci w decyzji o podjęciu pierwszego kroku w sięgnięciu po pomoc.

Share this...

Facebook

Twitter

Pinterest

email

Podobał Ci się ten post?

• Skopiuj go na później,
• Udostępnij, by zobaczyło go więcej osób,
• Zostaw komentarz.

Bardzo dziękuję Ci za wparcie!

Jeśli chcesz być na bieżąco z moimi kolejnymi wpisami o psychoterapii, polub moje konto na Facebooku. Zachęcam Cię również do dodania mojego instagramowego konta @malwinahunczak_psycholog do obserwowanych.