Jak znaleźć dobrego psychoterapeutę? – 3 wskazówki
Czym się kierować przy wyborze psychoterapeuty? Jak wybrać tę właściwą osobę w gąszczu ofert? Po czym poznać „dobrego terapeutę”? Czy powinien mieć jakieś określone wykształcenie, certyfikaty, doświadczenie? Skąd wiadomo, że możesz mu zaufać?
Dobry, czyli jaki?
„Czy możesz mi polecić jakiegoś dobrego psychoterapeutę?”, „Ten psychoterapeuta musi być dobry, skoro pomógł w problemach mojej koleżanki.” Co powoduje, że dany psychoterapeuta uchodzi za „dobrego”? Dobry, czyli jaki? Czy powinien posiadać jakieś określone cechy, umiejętności, kompetencje? Czy jeśli dany psychoterapeuta pomógł Twojej koleżance, oznacza to, że dla Ciebie również okaże się odpowiednim specjalistą?
Wybór osoby, w obecności której będziemy się mierzyć z najtrudniejszymi rzeczami w sobie, przy której nie raz przyjdzie nam płakać, smucić się, wściekać i konfrontować ze wspomnieniami, o których wolelibyśmy zapomnieć, może rodzić wiele pytań i obaw. To zrozumiałe, że zakamarków swojej duszy, spraw intymnych, bolesnych czy wstydliwych nie chcielibyśmy powierzać osobie, która nie wzbudza naszego zaufania. Dlatego też chciałabym w tym tekście przybliżyć najważniejsze moim zdaniem kryteria, w oparciu o które wybór właściwego psychoterapeuty stanie się prostszy. Właściwego dla Ciebie.
Jak wybrać właściwego psychoterapeutę?
Psychoterapia opiera się na długoterminowej relacji i współpracy. Korzystnie zatem byłoby „dobrać się” z psychoterapeutą, a więc wybrać kogoś, kto ma nie tylko formalne kwalifikacje do prowadzenia psychoterapii, ale odpowiada nam również pod względem personalnym. Czasem bywa tak, że psychoterapeuta uchodzący za skutecznego specjalistę, nam osobiście nie będzie z jakichś względów odpowiadał. I jest to jak najbardziej w porządku. Wybór specjalisty może chwilę trwać i warto dać sobie na tę decyzję odpowiedni czas.
Decyzja, z jakim psychoterapeutą rozpocząć psychoterapię nie zawsze przychodzi łatwo. Czasami ktoś wzbudza nasze zaufanie od samego początku, a innym razem możemy czuć, że trudno będzie nam się otworzyć przed daną osobą. Dlatego też, jeśli mamy taką możliwość, to w razie podobnych wątpliwości warto umówić się na początku do dwóch, trzech specjalistów na konsultację i wybrać tego, którego podpowiada nam intuicja. To rozwiązanie może się wydawać kosztowne czy energetycznie pochłaniające. Biorąc jednak pod uwagę, że psychoterapia jest procesem co najmniej kilkumiesięcznym, warto być przekonanym do swojej decyzji o jej rozpoczęciu, w tym również do osoby terapeuty, z którym ten proces rozpoczniemy. Więcej o tym, jak może wyglądać pierwsza konsultacja u psychoterapeuty, przeczytasz tutaj.
Po wstępnej konsultacji/ konsultacjach zastanów się i spróbuj odpowiedzieć sobie na następujące pytania:
- Czy czujesz się komfortowo, swobodnie i bezpiecznie w obecności tego konkretnego psychoterapeuty?,
- Czy masz poczucie, że Twój terapeuta chce się dowiedzieć, kim jesteś i czego Ty, a nie jakiś anonimowy „pacjent”, potrzebujesz?,
- Czy podczas konsultacji czujesz się tylko „listą objawów” w jakimś kwestionariuszu diagnostycznym, czy też Twój terapeuta poświęca Tobie czas, uwagę i wspólnie dochodzicie do tego, dlaczego robisz to, co robisz, myślisz to, co myślisz i czujesz to, co czujesz?,
- Czy terapeuta wzbudza w Tobie początkowe zaufanie? Mogą przyjść chwile, gdy dawne uczucia będę chciały znaleźć ujście, gdy terapeuta przypomina kogoś, kto w przeszłości Cię zranił. Razem przez to przejdziecie, jeśli masz do terapeuty zaufanie, otwarcie mówisz o swoich myślach, emocjach i ufasz, że terapeuta ma dla Ciebie pozytywne uczucia,
- Niezależnie od problemu, z którym się zgłaszasz, psychoterapia będzie drogą w poznawaniu siebie, sięganiu do zakamarków swojej duszy. Czy będziesz chciał kroczyć tą drogą w towarzystwie tego konkretnego specjalisty?
3 porady, na co zwrócić uwagę przy wyborze terapeuty
1. Kompetencje i uprawnienia do prowadzenia psychoterapii.
To bardzo ważna kwestia, którą warto sprawdzić na własną rękę, ponieważ w Polsce nie ma niestety obecnie ustawy o zawodzie psychoterapeuty, jest ona cały czas w fazie legislacyjnej. Oznacza to, że nie ma jednoznacznych wytycznych określonych przez ustawodawcę, kto może się określać mianem psychoterapeuty. Dlatego też jeśli nie znajdziesz informacji o kompetencjach psychoterapeuty na jego stronie internetowej ani w żadnym innym dostępnym źródle, nie bój się o to pytać podczas konsultacji. Jakie zatem kompetencje powinien posiadać psychoterapeuta?
Kompetencje do prowadzenia psychoterapii ma osoba, która ukończyła wyższe studia magisterskie lub medyczne (najczęściej są to psycholodzy, pedagodzy, socjolodzy, psychiatrzy) oraz przeszła dodatkowo specjalistyczny kurs z zakresu psychoterapii (lub jest w trakcie takiego kursu). Taki specjalistyczny kurs/ szkoła psychoterapii trwa zazwyczaj od 4 do 6 lat i ma w swoim zakresie: teorię, praktykę, staże kliniczne, superwizję oraz terapię własną specjalisty. Psychoterapeuta powinien również superwizować swoją pracę (a więc konsultować i nadzorować sposób swojej pracy z innym psychoterapeutą) oraz należeć do jednego w towarzystw zrzeszających psychoterapeutów.
Psycholog, a więc osoba która ukończyła studia magisterskie na kierunku psychologia, bez dodatkowej podyplomowej szkoły psychoterapii, nie ma formalnie uprawnień do jej prowadzenia. Warto na te kwestie zwrócić szczególną uwagę i dopytać o nie specjalistę, jeśli nie mamy pewności co do jego uprawnień. Czasami niestety bywa tak, że dana osoba po ukończeniu weekendowego czy kilkudniowego warsztatu z zakresu psychoterapii tytułuje się psychoterapeutą, co nie jest właściwą praktyką.
2. Doświadczenie.
W prowadzeniu psychoterapii, podobnie jak w wielu innych zawodach, im dłużej pracujemy, tym lepiej wykonujemy swoją pracę. Nie przekreślałabym jednak psychoterapeutów młodszych stażem, czy w trakcie szkolenia terapeutycznego. Zazwyczaj wykonują oni swoją pracę pod ścisłą superwizją (a więc nadzorem bardziej doświadczonych terapeutów), mają świeże spojrzenie, dużo entuzjazmu, motywacji i zaangażowania. Ich pomoc może być zatem równie wartościowa, co bardzo doświadczonych terapeutów. Terapeuci zazwyczaj zajmują się określoną grupą problemów (na przykład: leczeniem uzależnień, przemocą, problemami rodzinnymi, zaburzeniami odżywiania) albo określonym rodzajem terapii (na przykład: terapią grupową, terapią par, terapią indywidualną, terapią dzieci czy młodzieży). Jak najbardziej możesz dopytać o dotychczasowe doświadczenie zawodowe specjalisty, do którego się udasz.
3. „Chemia”.
Używając sformułowania „chemia” mam na myśli trudno definiowalne poczucie, które sprawia, że wiesz, że to „ta” osoba. Może się to wydawać dość zaskakujące czy mało profesjonalne kryterium wyboru. Jeśli jednak weźmiesz pod uwagę, że będziesz się spotykać ze swoim terapeutą regularnie, a Wasza współpraca ma polegać na szczerości i zaufaniu, to warto wziąć pod uwagę również czynniki, które na pierwszy rzut oka mogą się wydawać pozornie trywialne czy bez znaczenia.
Dlatego też zastanów się, czy dobrym wyborem (nawet jeśli dobry znajomy polecił Ci danego specjalistę i pomoc w jego przypadku była skuteczna) będzie rozpoczynanie procesu psychoterapii ze specjalistą, który:
- Ma taki styl osobowości czy sposób bycia, który zupełnie Ci nie odpowiada i zwyczajnie Cię rozprasza czy denerwuje (np. mówi dla Ciebie za wolno/ za szybko/ niejasno),
- Przypomina Ci kogoś z przeszłości, kogo nie lubiłeś, kto Cię skrzywdził, itp.,
- Przejawia jakiekolwiek inne zachowanie, które Ci przeszkadza i powoduje poczucie, że trudno Ci będzie w tej relacji zaufać, otworzyć się.
Jak zaznaczyłam wcześniej, jeśli rozważasz rozpoczęcie psychoterapii, daj sobie chwilę do namysłu po wstępnych konsultacjach, jeśli czujesz taką potrzebę. Upewnij się, że decydujesz się na rozpoczęcie pracy z „tym” specjalistą, w „tym” momencie swojego życia i nad „tym” celem. Pamiętaj, że w przypadku wątpliwości masz prawo do zadawania pytań dotyczących obszaru zawodowego terapeuty. Możesz pytać o wykształcenie, doświadczenie, miejsca staży, superwizję, częstotliwość Waszych spotkań, zasady odwołań i płatności za sesje, przynależność do towarzystw terapeutycznych, czy rodzaj prowadzonej psychoterapii.
A na koniec, kiedy masz już podstawowe informacje dotyczące kompetencji danego specjalisty, zaufaj w wyborze swojej intuicji, ona jest zazwyczaj dobrym doradcą.
Prosto o psychoterapii to cykl postów na temat psychoterapii, które ukazują się cyklicznie, raz w tygodniu.
Jeśli spodobał Ci się ten tekst i chcesz być na bieżąco z moimi kolejnymi wpisami, zapraszam Cię do polubienia mojej strony na Facebooku.
Zachęcam Cię również do dodania mojego instagramowego konta @malwinahunczak_psycholog do obserwowanych.
2 komentarze